Kwartaalbericht agrarische grondmarkt 2023-3

Kwartaalbericht agrarische grondmarkt 2023-3

Thema: Aankoop landbouwgrond voor wonen, werken en infrastructuur vooral in westen en zuiden

In onze vorige themabijlage van het 2e kwartaal van 2023, las u welke partijen actief zijn op de agrarische grondmarkt. We onderzochten de aankopen over 10 jaar tijd. Lees het onderzoek: 'Agrariërs verwerven meeste landbouwgrond, maar hun aandeel daalt'.

In dit kwartaal onderzoeken we of de aankoop-motieven regionaal verschillen. We focussen daarbij op kopers in de segmenten:

  • beleggingen
  • wonen, werken en infrastructuur

Binnen deze segmenten schenken we extra aandacht aan beleggingspercelen en zonneparken.
Er blijkt regionaal een behoorlijk verschil te zijn. In het zuiden en westen wordt meer landbouwgrond gekocht vanuit het segment wonen, werken en infrastructuur dan in de rest van Nederland

Lees de themabijlage

Kwartaalbericht 3e kwartaal van 2023

Landelijk overzicht

De gemiddelde agrarische grondprijs in Nederland is in het 3e kwartaal van 2023 uitgekomen op € 77.600 per ha (figuur 1). Dat is 5,4% hoger dan in het 2e kwartaal van 2023 (€ 73.600 per ha), en 5,7% boven de gemiddelde grondprijs over heel 2022 van € 73.400 per ha.

Prijzen van bouwland en grasland

De gemiddelde prijs van bouwland is in het 3e kwartaal van 2023 met 4,9% gestegen naar € 89.100 per ha (figuur 1). Dat is 5,4% boven de gemiddelde prijs in 2022 van € 84.500 per ha.
De gemiddelde prijs van grasland is in het 3e kwartaal van 2023 met 2,5% toegenomen tot € 69.700 per ha (figuur 1). Dat is 5,3% meer dan de gemiddelde prijs van grasland in 2022 van € 66.200 per ha.
De gemiddelde prijs van snijmaisland is in het 3e kwartaal van 2023 met 10,4% gestegen tot € 80.600 per ha. De prijs van dit grondgebruik is niet afzonderlijk in figuur 1 opgenomen, maar is wel onderdeel van het totaalcijfer van landbouwgrond.

Deze grafiek toont de agrarische grondprijzen van grasland, bouwland en grasland, bouwland en snijmais samen- voor 2023-Q3. De x-as toont de meest recente 12 kwartalen. De y-as toont de grondprijs, met als ondergrens 40.000 euro per hectare en als bovengrens 100.000 euro per hectare en de stapgrootte 10.000 hectare. Bouwland ligt in 2023-Q3 op 89.100 euro per hectare, grasland op 69.700 euro per hectare en het totale gemiddelde op 77.600 euro per hectare. Heeft u naar aanleiding hiervan nog vragen? Neem dan contact op met onze expert Landelijk gebied Paul Peter Kuiper via 0621503747.

Figuur 1 Agrarische grondprijs (euro/ha) naar grondgebruik  kaart en alt-tekst
Bron: Kadaster en Wageningen Economic Research
Open toegankelijk ods-document met data van figuur 1

Grondmobiliteit

In het 3e kwartaal van 2023 is 4.100 ha landbouwgrond verhandeld, bijna 900 ha (17%) minder dan in hetzelfde kwartaal van 2022 (figuur 2). Gemeten over de laatste vier kwartalen (2022Q4 tot en met 2023Q3) is in totaal 28.200 ha grond in andere handen overgegaan. Dat is 1.200 ha (4%) minder dan in dezelfde periode een jaar eerder (2021Q4-2022Q3).
De relatieve grondmobiliteit – het verhandeld areaal afgezet tegen het totaal areaal landbouwgrond – over de vier laatste kwartalen bedroeg 1,57%, tegen 1,63% in dezelfde periode het jaar daarvoor.

Deze grafiek toont de grondmobiliteit - de verhandelde oppervlakte - voor 2023-Q3 in geheel Nederland. De x-as toont de 12 meest recente kwartalen. De y-as toont de grondmobiliteit, de ondergrens is 0 hectare, de bovengrens 14.000 hectare en de stapgrootte 2.000 hectare. Het vierde kwartaal geeft telkens de hoogste mobiliteit. Het derde kwartaal de laagste. De mobiliteit lag in 2023-Q3 op 4.100 hectare. Heeft u naar aanleiding hiervan nog vragen? Neem dan contact op met onze expert Landelijk gebied Paul Peter Kuiper via 0621503747.
Figuur 2 Mobiliteit (ha) landbouwgrond per kwartaal
Bron: Kadaster en Wageningen Economic Research
Open toegankelijk ods-document met data van figuur 2

Provinciaal overzicht

Grondprijzen

In kaart 1 zijn de provinciale agrarische grondprijzen in het meest recente kwartaal opgenomen; figuren 3 tot en met 7 geven de ontwikkeling van de provinciale prijzen in de afgelopen twaalf kwartalen weer. Deze kwartaalprijzen zijn berekend als het voortschrijdend gemiddelde over vier kwartalen.
De gemiddelde agrarische grondprijs loopt in het 3e kwartaal van 2023 uiteen van € 58.000 in Fryslân tot € 163.900 per ha in Flevoland (kaart 1). In Noord-Holland en de drie zuidelijke provincies ligt de grondprijs tussen € 80.000 en € 86.000 per ha, en in de overige zes provincies tussen de € 70.000 en € 74.000 per ha.

Deze kaart toont de agrarische grondprijzen per provincie van 2023-Q3. De grondprijzen zijn berekend op basis van de transacties van de periode 2022-Q4 tot en met 2023-Q3. De legenda toont in blauwtinten de grondprijs, met als ondergrens “0 tot 50.000 euro per hectare” en als bovengrens “150.000 en hoger euro per hectare”. In Friesland is de gemiddelde prijs het laagst met 58.000 euro per hectare. Flevoland heeft met een gemiddelde prijs van 163.900 euro per hectare de hoogste prijs. Heeft u naar aanleiding hiervan nog vragen? Neem dan contact op met onze expert Landelijk gebied Paul Peter Kuiper via 0621503747.

Kaart 1 Agrarische grondprijs naar provincie, 3e kwartaal 2023
Bron: Kadaster en Wageningen Economic Research
Open toegankelijk ods-document met data van kaart 1

Verschil ontwikkeling grondprijs landelijk (figuur 1) en provinciaal (figuren 3 t/m 7)

De landelijke agrarische grondprijs is in het 3e kwartaal van 2023 met ruim 5% gestegen (zie hiervoor), terwijl in alle provincies de grondprijs minder hard steeg, of afnam (zie hierna). De reden is dat de provinciale kwartaalprijzen zijn berekend als het voortschrijdende gemiddelde over vier kwartalen, terwijl de landelijke kwartaalprijs de daadwerkelijke prijs van het kwartaal is. Het provinciale voortschrijdende gemiddelde ijlt daardoor iets na op de landelijke kwartaalprijs-ontwikkeling.

Grondprijsontwikkeling Groningen, Fryslân en Drenthe

Deze grafiek toont de grondprijsontwikkeling voor de provincies Drenthe, Fryslân en Groningen. De x-as toont de 12 meest recente kwartalen. De y-as toont de grondprijs, met als ondergrens 40.000 euro per hectare en als bovengrens 90.000 euro per hectare en stapgrootte van 10.000 euro per hectare. In de provincie Drenthe steeg de gemiddelde grondprijs in 2023-Q2 naar 71.400 euro per hectare. In Friesland en Groningen daalde de gemiddelde grondprijs iets: in Friesland naar 58.000 en in Groningen naar 69.700 euro per hectare. Heeft u naar aanleiding hiervan nog vragen? Neem dan contact op met onze expert Landelijk gebied Paul Peter Kuiper via 0621503747.

Figuur 3 Grondprijsontwikkeling provincies Groningen, Fryslân en Drenthe
Bron: Kadaster en Wageningen Economic Research
Open toegankelijk ods-document met data van figuur 3

In de provincies Fryslân en Groningen is de gemiddelde agrarische grondprijs in het 3e kwartaal van 2023 met respectievelijk 4% en 2% afgenomen, terwijl die in Drenthe gelijk is gebleven (figuur 3). 

Grondprijsontwikkeling Overijssel, Flevoland en Gelderland

Deze grafiek toont de grondprijsontwikkeling voor de provincies Overijssel en Gelderland. De x-as toont de 12 meest recente kwartalen. De y-as toont de grondprijs, met als ondergrens 40.000 euro per hectare en als bovengrens 90.000 euro per hectare en stapgrootte van 10.000 euro per hectare. De beide provincies laten in 2023-Q3 een stijging in de grondprijsontwikkeling zien. In Gelderland komt de grondprijs in dat kwartaal op 70.300 euro per hectare, in Overijssel komt deze op 73.600 euro per hectare. Heeft u naar aanleiding hiervan nog vragen? Neem dan contact op met onze expert Landelijk gebied Paul Peter Kuiper via 0621503747.

Figuur 4 Grondprijsontwikkeling provincies Overijssel en Gelderland
Bron: Kadaster en Wageningen Economic Research
Open toegankelijk ods-document met data van figuur 4

In de provincies Overijssel en Gelderland is de gemiddelde agrarische grondprijs in het 3e kwartaal van 2023 met respectievelijk 1% en 2% gestegen (figuur 4).

Deze grafiek toont de grondprijsontwikkeling voor de provincie Flevoland. De x-as toont de 12 meest recente kwartalen. De y-as toont de grondprijs, met als ondergrens 40.000 euro per hectare en als bovengrens 160.000 euro per hectare en stapgrootte van 20.000 euro per hectare. De provincie Flevoland laat in 2023-Q3 weer een stijgende grondprijsontwikkeling zien tot het gemiddelde prijsniveau van 163.900 euro per hectare. Heeft u naar aanleiding hiervan nog vragen? Neem dan contact op met onze expert Landelijk gebied Paul Peter Kuiper via 0621503747.

Figuur 5 Grondprijsontwikkeling provincie Flevoland
Bron: Kadaster en Wageningen Economic Research
Open toegankelijk ods-document met data van figuur 5

In de provincie Flevoland is de gemiddelde agrarische grondprijs in het 3e kwartaal van 2023 met 1% gestegen (figuur 5).

Grondprijsontwikkeling Utrecht, Noord-Holland en Zuid-Holland

Deze grafiek toont de grondprijsontwikkeling voor de provincies Noord-Holland, Utrecht en Zuid-Holland. De x-as toont de 12 meest recente kwartalen. De y-as toont de grondprijs, met als ondergrens 40.000 euro per hectare en als bovengrens 90.000 euro per hectare en stapgrootte van 10.000 euro per hectare. De provincies Zuid-Holland en Noord-Holland laten in 2023-Q3 een dalende grondprijs zien. In Noord-Holland komt deze uit op 79.700 euro per hectare en in Zuid-Holland op 69.800 euro per hectare. De grondprijs in Utrecht is gestegen naar 73.400 euro per hectare. Heeft u naar aanleiding hiervan nog vragen? Neem dan contact op met onze expert Landelijk gebied Paul Peter Kuiper via 0621503747.

Figuur 6 Grondprijsontwikkeling provincies Utrecht, Noord-Holland en Zuid-Holland
Bron: Kadaster en Wageningen Economic Research
Open toegankelijk ods-document met data van figuur 6

In de provincie Utrecht is de gemiddelde agrarische grondprijs in het 3e kwartaal van 2023 met 1% gestegen, terwijl in Noord-Holland en Zuid-Holland de grondprijs met 2% is gedaald (figuur 6).

Grondprijsontwikkeling Zeeland, Noord-Brabant en Limburg

Deze grafiek toont de grondprijsontwikkeling voor de provincies Limburg, Noord-Brabant en Zeeland. De x-as toont de 12 meest recente kwartalen. De y-as toont de grondprijs, met als ondergrens 40.000 euro per hectare en als bovengrens 90.000 euro per hectare en stapgrootte van 10.000 euro per hectare. In ieder van de drie provincies is de prijs in het jongste periode gestegen. In Limburg komt deze op 81.600 euro per hectare, in Noord-Brabant op 85.400 euro per hectare en in Zeeland op 85.700 euro per hectare. Heeft u naar aanleiding hiervan nog vragen? Neem dan contact op met onze expert Landelijk gebied Paul Peter Kuiper via 0621503747.

Figuur 7 Grondprijsontwikkeling provincies Zeeland, Noord-Brabant en Limburg
Bron: Kadaster en Wageningen Economic Research
Open toegankelijk ods-document met data van figuur 7

In provincies Zeeland en Limburg is de gemiddelde agrarische grondprijs in het 3e kwartaal van 2023 met 1% toegenomen, en in Noord-Brabant met 2% (figuur 7).

Grondmobiliteit

De relatieve grondmobiliteit – het verhandelde areaal afgezet tegen het totaal areaal landbouwgrond – varieert over de vier laatste kwartalen (2022Q4-2023Q3) van 1,10% in Fryslân tot 1,99% in Flevoland (figuur 8). In vergelijking met een jaar eerder (2021Q4-2022Q3) is in 7 provincies de relatieve grondmobiliteit met 0,1 procent of meer afgenomen, met de grootste daling in Zuid-Holland en Noord-Holland met 0,3 procentpunt. In Zeeland en Flevoland is de grondmobiliteit met respectievelijk 0,4 en 1,1 procentpunt gestegen.

Deze grafiek toont de relatieve grondmobiliteit -dat is de verhandelde oppervlakte ten opzichte van het totale beschikbare areaal landbouwgrond- per provincie. De x-as toont de 12 provincies. De y-as toont de relatieve grondmobiliteit, de ondergrens is 0%, de bovengrens 2,5%, de stapgrootte is 0,5%. De grafiek vergelijkt de relatieve mobiliteit in de periode oktober 2021 tot en met september 2022 met de periode oktober 2022 tot en met september 2023. In de provincies Flevoland en Zeeland steeg de mobiliteit. In de overige provincies daalde de mobiliteit in deze periode. Heeft u naar aanleiding hiervan nog vragen? Neem dan contact op met onze expert Landelijk gebied Paul Peter Kuiper via 0621503747.

Figuur 8 Relatieve mobiliteit landbouwgrond (%) in 2021-Q3 t/m 2022-Q2 en 2022-Q3 t/m 2023-Q2
Bron: Kadaster en Wageningen Economic Research
Open toegankelijk ods-document met data van figuur 8

Verantwoording

Agrarische grondprijs

De agrarische grondprijs is de prijs van vrij beschikbare landbouwgrond gekocht door agrariërs. Aan de basis van de berekening van de grondprijs staan de transacties in het eigendomsregister van het Kadaster, aangevuld met informatie over de agrarische sector. Voor het bepalen van de agrarische grondprijs zijn de verhandelde percelen op de volgende kenmerken geselecteerd:

  • koper heeft een landbouwbedrijf
  • grasland, bouwland, snijmais
  • soort overdracht is koop-verkoop
  • zakelijk recht is volle eigendom
  • geen opstallen
  • geen reguliere pachtovereenkomst of erfpacht
  • geen familierelatie
  • oppervlak perceel groter dan 0,25 ha
  • de koopsom is groter dan € 1,-

Verhandelde percelen met extreem hoge en lage prijzen zijn volgens een statistische methodiek uitgesloten.

De gepresenteerde grondprijzen in de gezamenlijke provincies kunnen afwijken van de gepresenteerde gemiddelde grondprijzen op landelijk niveau. De reden hiervan is dat de provinciale kwartaalprijzen worden berekend als het voortschrijdende gemiddelde over 4 kwartalen, terwijl de landelijke kwartaalprijs de daadwerkelijke gemiddelde prijs binnen 1 kwartaal is.

Agrarische grondmobiliteit

De agrarische grondmobiliteit – het verhandelde areaal landbouwgrond – geeft aan hoeveel agrarische grond is verhandeld op de vrije markt. Aan de basis van de berekening van de grondmobiliteit staan de transacties in het eigendomsregister van het Kadaster, aangevuld met informatie over de agrarische sector. Voor het bepalen van de agrarische grondmobiliteit zijn de verhandelde percelen op de volgende kenmerken geselecteerd:

  • grasland, bouwland, snijmais, bollenland, boomkwekerij, fruitteelt en overig tuinland
  • soort overdracht is koop-verkoop en veilingen
  • zakelijk recht is volle eigendom
  • geen familierelatie
  • oppervlak perceel groter dan 0,25 hectare
  • de koopsom is groter dan € 1,-

Over het kwartaalbericht

Dit kwartaalbericht is een samenwerking van Wageningen Economic Research en het Kadaster.  

Aanmelden kwartaalbericht per mail

Logo van Wageningen University & Research.Logo van het Kadaster

Deel deze pagina

Terug naar vorige pagina