Welke woningkoper krijgt meer kans in eigen gemeente?

Vooral koopstarters in kleinere gemeenten lijken meer kans te krijgen om een woning te kopen in hun eigen gemeente. Dit is het effect van de nieuwe Huisvestingswet. Deze geeft gemeenten de optie kopers binnen de eigen gemeente voorrang te geven. We onderzochten welke kopers een woning kochten tussen 2010 en 2022. Daarmee kunnen we inschatten of kopers meer binnen de eigen gemeente kopen. Lees verder voor de belangrijkste conclusies. 

Nieuwe wet geeft kopers uit eigen gemeente voorrang

Het lukt mensen steeds minder om een woning te kopen in de gemeente waar ze al wonen of werken. Omdat er weinig aanbod van woningen is, wijken zij dan vaker uit naar andere gemeenten. Vanaf 2023 mogen gemeenten bij de helft van woningen die beschikbaar komen voorrang geven aan kopers die al in de gemeente wonen of werken. Het gaat om woningen met een koopsom tot € 405.000, de grens van de Nationale Hypotheek Garantie (NHG). Dit staat in de nieuwe Huisvestingswet.  

5 belangrijkste conclusies

  1. Steeds meer huizenkopers kochten buiten de eigen gemeente. Hun aandeel nam toe van 34% in 2010 tot 44% in de eerste 9 maanden van 2022.
  2. Kopers die uitweken naar andere gemeenten blijven wel vaak wonen in dezelfde regio.
  3. Vooral koopstarters die beneden de grens van de NHG kochten, weken uit naar andere gemeenten. Hun aandeel steeg van 30% in 2010 tot 40% in 2022. 
  4. 25% van de koopstarters uit de 4 grote steden kocht buiten de eigen gemeente. In 2022 was het aandeel voor koopstarters uit de 40 middelgrote steden 36%. Het aandeel voor koopstarters uit de kleinere gemeenten was zelfs 45%.  
  5. Op basis van deze cijfers lijken vooral koopstarters in kleinere gemeenten meer kans te krijgen om in hun gemeenten te kopen. Deze groep kocht ook noodgedwongen steeds vaker buiten hun eigen gemeente.

Over het onderzoek

Dit onderzoek is gedaan door onderzoekers Marion Plegt en Hans Wisman van het Kadaster. Het artikel verscheen ook op de website van ESB, het vakblad voor economen.

Wilt u meer weten over de woningmarkt?