Kadaster Jaarverslag 2023

Download bijlage:  Stand van de uitvoering 2023 (pdf)

Het Kadaster zet zich dagelijks in voor rechtszekerheid, informatie over gebouwen, ondersteuning bij maatschappelijke opgaven en geo-informatie voor iedereen. Dit doen we op een betrouwbare en toegankelijke wijze waarbij we continue verbeteren en goed aansluiten op innovaties.

In het jaar 2023 hebben we met onze data, innovatiekracht, expertise en kennis een constructieve bijdrage geleverd aan een aantal vraagstukken in de maatschappij. Enkele malen kreeg onze rol daarbij ook positieve aandacht in de landelijke pers.

Er was daarnaast ook sprake van kritische berichtgeving. In augustus 2023 constateerde een journalist van RTL4 dat het mogelijk was om op oneigenlijke wijze toegang te krijgen tot objectgegevens via Kadaster-on-line. Journalisten, advocaten, politici en andere beroepsgroepen maakten zich zorgen dat via deze objectgegevens het woonadres van personen kan worden achterhaald. Hierdoor kwam de maatschappelijke discussie over de balans tussen het belang van openbaarheid voor de rechtszekerheid en de veiligheid van individuen in een stroomversnelling. Het Kadaster heeft hierop direct geacteerd door in nauw overleg met het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) en gebruikers aanvullende maatregelen te nemen om de kans op misbruik van de openbare registers verder te minimaliseren en mensen die zich zorgen maken om hun veiligheid af te schermen.

De Minister is duidelijk in zijn Contourennota van oktober 2023: “De noodzaak om urgente opgaven op te pakken wordt versterkt door ontwikkelingen zoals bevolkingsgroei, klimaatverandering, toenemende sociaal-culturele verschillen en internationale afhankelijkheid. De hoeveelheid ruimte is een gegeven terwijl de transities alleen maar om meer ruimte vragen. Hierdoor zullen er keuzes moeten worden gemaakt.” Wij vinden het belangrijk dat het Kadaster als onafhankelijke partij met een schat aan data hier een ondersteunende bijdrage aan kan leveren.

Zo werkten we verder aan een datafundament voor maatschappelijke opgaven. Dit vormt de basis voor de grote uitdagingen op het gebied van onder meer wonen, ruimtelijke ordening en de energietransitie. In 2023 hebben publieke organisaties het Kadaster gevraagd een bijdrage te leveren aan oplossingen voor meerdere actuele maatschappelijke vraagstukken. Een voorbeeld hiervan is de versnippering van landbouwgrond door speculatieve grondhandel. Dit leidt namelijk niet alleen tot een lagere rechtszekerheid, maar zit mogelijk cruciale gebiedsontwikkeling in de weg. Via onderzoek hebben wij de omvang en spreiding in kaart gebracht en meer inspanningen verricht om grenzen in deze projecten in te meten.

Met de Kadastrale Kaart Next verbeteren we de kwaliteit en toepasbaarheid van de kadastrale kaart. In 2023 zijn we begonnen met het verwerken van de informatie uit veldwerken. Ook investeerden we in onze dienstverlening op de BES- eilanden, die sinds 2021 onder onze verantwoordelijkheid valt.
Ook een effectieve en kostendekkende uitvoering is voor ons van groot belang. De neergaande trend van inkomsten als gevolg van laagconjunctuur op de vastgoedmarkt ging gepaard met een hoge inflatie die een opwaartse druk van de kosten met zich meebracht. Het Kadaster is gewend aan schommelingen in werkaanbod en kan deze opvangen door flexibele inzet van capaciteit, door kostenreductie en een conjuncturele reserve. De combinatie van het inzakken van het werkaanbod met de autonome kostenstijging vanaf het najaar van 2022 zorgde ervoor dat we in 2023 scherp aan de wind moesten zeilen en dus ook scherpere keuzes hebben gemaakt. We hebben intern besparingen doorgevoerd, maar helaas was het onvermijdelijk om in 2023 een tariefsverhoging voor te bereiden per 1 januari 2024.

In 2023 stegen de beheerskosten van onze diensten, onder andere door de hoge inflatie. Deze inflatie raakte ook onze medewerkers, die daar begrijpelijkerwijs een compensatie voor verwachtten vanuit de nieuwe CAO. In de CAO onderhandelingen heeft het bestuur een loonsverhoging van gemiddeld 7,7% vastgesteld die enerzijds recht doet aan de situatie van de medewerkers en anderzijds te verantwoorden is vanuit organisatiebelang.
Door al deze extra kosten waren de vooraf afgesproken budgetten niet voldoende om het afgesproken werk uit te voeren. In overleg met onze opdrachtgevers en gebruikers hebben we de keuzes kunnen maken die nodig waren om deze taken kostendekkend uit te voeren.

Samen met onze opdrachtgevers hebben we constructieve afspraken gemaakt over het beheer en de financiering van de landelijke voorzieningen. Die leidden tot scherpe keuzes en duidelijke richtingen voor doorontwikkeling van onze organisatie en diensten. De ontwikkeling van een 3D-basisbestand is hiervan een mooi voorbeeld. In gesprek met deze partners werkten we aan structurele financiering en een heldere governance van deze activiteiten om onze bijdrage nu en in de toekomst te kunnen blijven leveren.

We blijven investeren in de betrouwbaarheid en wendbaarheid van onze ICT-infrastructuur. Hierdoor kunnen we inspelen op nieuwe ontwikkelingen en optimalisering van de dienstverlening. We besteden onze infrastructuur in 5 kavels aan en daarmee beogen we kennis en expertise van de markt beter en gerichter in te zetten. Ook hebben we verder geïnvesteerd in onze informatiebeveiliging. Daarmee blijft onze dienstverlening op lange termijn robuust en flexibel.

Dit alles was niet mogelijk geweest zonder de bevlogenheid van onze collega’s. Het Kadaster kan zich dankzij hen blijven bewijzen als een kennisorganisatie waarbij betrouwbaarheid, gedrevenheid, maatschappelijke relevantie en openheid centraal staan. Ook het Kadaster kampt met schaarste op de arbeidsmarkt. Om medewerkers aan ons te blijven binden, hebben we onverminderd geïnvesteerd in een veilige en prettige werkomgeving met oog voor mens, milieu en maatschappij.

Het is ons gelukt om te schakelen naar wat het jaar van ons vroeg. En om samen met onze partners belangrijke stappen te zetten. We streven ernaar om in 2024 opnieuw het vertrouwen van onze omgeving waar te maken.

De Raad van Bestuur,

Frank Tierolff en Cora Smelik