Kwartaalbericht agrarische grondmarkt, 2021 - 3e kwartaal

Landelijk overzicht

De gemiddelde agrarische grondprijs in Nederland is in het 3e kwartaal van 2021 uitgekomen op € 67.100 per ha (figuur 1). Dat is 5,6% hoger dan in het 2e kwartaal van 2021, en 5,5% boven de gemiddelde grondprijs over heel 2020 van € 63.600 per ha.

Prijzen van bouwland en grasland

De stijging van de gemiddelde grondprijs in het 3e kwartaal van 2021 komt vooral door de hogere prijs van bouwland. De prijs van bouwland nam met 8% toe tot € 75.600 per ha (figuur 1). Dat is 5% boven de gemiddelde prijs over heel 2020 van € 71.800 per ha. De prijs van grasland steeg licht (1%) tot € 60.000 per ha, 3% hoger dan de gemiddelde prijs over 2020 van € 58.400 per ha.

Ook de gemiddelde prijs van snijmaisland nam in het 3e kwartaal licht (1%) toe tot € 67.300 per ha. De prijs van dit grondgebruik is niet afzonderlijk in figuur 1 opgenomen, maar maakt deel uit van het totaalcijfer van landbouwgrond.

Figuur 1 Prijs (€/ha) onverpacht gras- en bouwland en totaal (gras-, bouw- en maisland samen), 2018Q4-2021Q3 (per kwartaal).

Figuur 1 Prijs (€/ha) onverpacht gras- en bouwland en totaal (gras-, bouw- en maisland samen), 2018Q4-2021Q3 (per kwartaal).
Bron: Kadaster/RVO.nl/Wageningen Economic Research.
Open toegankelijk ods-document met data van Figuur 1.

Grondmobiliteit

In het 3e kwartaal van 2021 is 5.500 ha landbouwgrond verhandeld (figuur 2), 700 ha (17%) meer dan in hetzelfde kwartaal van 2020. Gemeten over de laatste 4 kwartalen (2020Q4 tot en met 2021Q3) is in totaal 31.900 ha grond in andere handen overgegaan. Dat is 2.000 ha (6,7%) meer dan in dezelfde periode een jaar eerder (2019Q4-2020Q3).
De relatieve grondmobiliteit – het verhandeld areaal afgezet tegen het totaal areaal landbouwgrond – over de 4 laatste kwartalen bedraagt 1,77%, tegen 1,65% in dezelfde periode het jaar daarvoor.

Figuur 2 Mobiliteit agrarische grond (ha) naar landsdeel, 2018Q4-2021Q3 (per kwartaal)
Figuur 2 Mobiliteit agrarische grond (ha) naar landsdeel, 2018Q4-2021Q3 (per kwartaal)
Bron: Kadaster/RVO.nl/Wageningen Economic Research.
Open toegankelijk ods-document met data van Figuur 2.

Overzicht Landsdelen

Aan de hand van 4 landsdelen wordt een indruk gegeven van de regionale verscheidenheid op de agrarische grondmarkt. Deze landsdelen zijn opgebouwd uit de 14 groepen van landbouwgebieden (zie verantwoording). Landsdeel Zuid kent de hoogste gemiddelde grondprijs (zie figuur 3): in 2020 is deze 14% boven het Nederlandse gemiddelde. Landbouwgrond in landsdeel Noord is over het algemeen het laagst geprijsd; over heel 2020 ligt deze prijs 11% onder het landelijk gemiddelde.

Figuur 3 Prijs (€/ha) onverpacht agrarische grond (gras-, bouw- en maisland samen) naar landsdeel, 2018Q4-2021Q3 (per kwartaal).
Figuur 3 Prijs (€/ha) onverpacht agrarische grond (gras-, bouw- en maisland samen) naar landsdeel, 2018Q4-2021Q3 (per kwartaal).
Bron: Kadaster/RVO.nl/Wageningen Economic Research.
Open toegankelijk ods-document met data van Figuur 3.

 

Kaart 1 Agrarische grondprijs (€/ha) en mobiliteit (ha) per landsdeel vergeleken met het totale areaal cultuurgrond, 3e kwartaal 2021.
Kaart 1 Agrarische grondprijs (€/ha) en mobiliteit (ha) per landsdeel vergeleken met het totale areaal cultuurgrond, 3e kwartaal 2021.
Bron: Kadaster/RVO.nl/Wageningen Economic Research.
Open toegankelijk ods-document met data van Kaart 1.

Landsdeel Noord

De gemiddelde agrarische grondprijs in landsdeel Noord daalde in het 3e kwartaal van 2021 met 13%: van € 59.700 in het 2e kwartaal van 2021 tot € 52.100 per ha (figuur 3 en kaart 1). Over heel 2020 lag de gemiddelde prijs op € 56.500 per ha.
In de laatste 4 kwartalen (2020Q4-2021Q3) is in landsdeel Noord 8.400 ha landbouwgrond verhandeld (figuur 2). Dat is 500 ha (6%) meer dan in dezelfde periode een jaar daarvoor (2019Q4-2020Q3). De relatieve grondmobiliteit over de laatste 4 kwartalen bedraagt 1,5%, tegen 1,4% een jaar eerder.

Landsdeel Oost

In landsdeel Oost steeg de gemiddelde agrarische grondprijs in het 3e kwartaal van 2021 met 17%: van € 63.500 (2e kwartaal 2021) tot € 74.400 per ha (figuur 3 en kaart 1). Over het gehele jaar 2020 lag de gemiddelde grondprijs in Oost op € 63.700 per ha.
In landsdeel Oost is in de afgelopen 4 kwartalen (2020Q4-2021Q3) 9.000 ha landbouwgrond verhandeld (figuur 2), vrijwel evenveel als in het voorgaande jaar (2019Q4-2020Q3). De relatieve grondmobiliteit is uitgekomen op 1,7%.

Landsdeel West

In landsdeel West steeg de gemiddelde agrarische grondprijs in het 3e kwartaal van 2021 met 7% ten opzichte van het 2e kwartaal: van € 62.000 naar € 66.300 per ha (figuur 3 en kaart 1). Het jaargemiddelde voor 2020 bedraagt € 63.700 per ha.
De grondmobiliteit in landsdeel West steeg met 11% (figuur 2): van 3.700 ha in de periode 2019Q4-2020Q3 tot 4.100 ha over de laatste 4 kwartalen (2020Q4-2021Q3). De relatieve grondmobiliteit over de laatste 4 kwartalen bedraagt 1,9%, tegen 1,7% in dezelfde periode het jaar daarvoor.

Landsdeel Zuid

In landsdeel Zuid nam de gemiddelde agrarische grondprijs in het 3e kwartaal van 2021 met 10% toe ten opzichte van het 2e kwartaal: van € 73.000 naar € 80.100 per ha (kaart 1 en figuur 3). Over heel 2020 was de gemiddelde grondprijs € 72.400 per ha.
Het verhandeld areaal landbouwgrond is in landsdeel Zuid met 12% gestegen (figuur 2): van 9.300 ha in de periode 2019Q4-2020Q3 tot 10.400 ha over de laatste 4 kwartalen (2020Q4-2021Q3). De relatieve grondmobiliteit over de laatste 4 kwartalen is uitgekomen op 2,1%, tegen 1,9% in dezelfde periode het jaar daarvoor.

Verantwoording

Agrarische grondprijs

De agrarische grondprijs is de prijs van vrij beschikbare landbouwgrond gekocht door agrariërs. Aan de basis van de berekening van de grondprijs staan de transacties in het eigendomsregister van het Kadaster, aangevuld met informatie over de agrarische sector. Voor het bepalen van de agrarische grondprijs zijn de verhandelde percelen op de volgende kenmerken geselecteerd:

  • koper heeft een landbouwbedrijf
  • grasland, bouwland, snijmais
  • soort overdracht is koop-verkoop
  • zakelijk recht is volle eigendom
  • geen opstallen
  • geen reguliere pachtovereenkomst of erfpacht
  • geen familierelatie
  • oppervlak perceel groter dan 0,25 ha
  • de koopsom is groter dan € 1,-

Verhandelde percelen met extreem hoge en lage prijzen zijn volgens een statistische methodiek uitgesloten.

Agrarische grondmobiliteit

De agrarische grondmobiliteit – het verhandelde areaal landbouwgrond – geeft aan hoeveel agrarische grond is verhandeld op de vrije markt. Aan de basis van de berekening van de grondmobiliteit staan de transacties in het eigendomsregister van het Kadaster, aangevuld met informatie over de agrarische sector. Voor het bepalen van de agrarische grondmobiliteit zijn de verhandelde percelen op de volgende kenmerken geselecteerd:

  • grasland, bouwland, snijmais, bollenland, boomkwekerij, fruitteelt en overig tuinland
  • soort overdracht is koop-verkoop
  • zakelijk recht is volle eigendom
  • geen familierelatie
  • oppervlak perceel groter dan 0,25 hectare
  • de koopsom is groter dan € 1,-

Landsdelen

De 4 landsdelen in kaart 1 en figuur 3 zijn opgebouwd uit de 14 groepen van landbouwgebieden:

  • Landsdeel Noord: Bouwhoek en Hogeland, Veenkoloniën en Oldambt en Noordelijk Weidegebied
  • Landsdeel Oost: Oostelijk Veehouderijgebied, Centraal Veehouderijgebied, IJsselmeerpolders en Rivierengebied
  • Landsdeel West: Westelijk Holland, Waterland en Droogmakerijen, Hollands/Utrechts Weidegebied
  • Landsdeel Zuid: Zuidwestelijk Akkerbouwgebied, Zuidwest-Brabant, Zuidelijk Veehouderijgebied en Zuid-Limburg

Over het kwartaalbericht

Dit kwartaalbericht is een samenwerking van Wageningen Economic Research en het Kadaster.  

Logo van Wageningen University & Research.Logo van het Kadaster