Topotijdreis: Nederland tot 200 jaar terug
Bekijk de veranderingen op topografische kaarten door de jaren heen. Van het Nederland van 1815 naar het Nederland van nu.
Geschiedenis van de topografie
Sinds 1815 verzamelt de Nederlandse overheid geografische informatie en stelt deze beschikbaar. Dat is informatie over bijvoorbeeld de ligging van wegen, water, bebouwing en landbouwgrond. Het resultaat na ruim 200 jaar: topografische kaarten van topniveau.
Lees welke kaarten er sinds 1815 zijn gemaakt
1823
De 1e kaartserie van heel Nederland is na 8 jaar klaar. De kaart heeft officieel de Choro-Topographische Kaart der Noordelijke Provinciën van het Koninkrijk der Nederlanden. Maar wordt ook wel de Kaart van Kraijenhoff genoemd, naar de maken van deze kaart: Baron Kraijenhoff. De kaart is op schaal 1:115.200.
1842
De Topographische en Militaire kaart van het Koninkrijk der Nederlanden (TMK) wordt op schaal 1:50.000 gedrukt. Vanaf 1864 is deze ook van heel Nederland beschikbaar.
1864
De Chromotopographische Kaart des Rijks wordt op schaal 1:25.000 gemaakt en in kleur gedrukt. Voor deze kaart werd de Bonne-projectie gebruikt. Dit is een soort kaartprojectie die werd gebruikt voor het afbeelden van grote gebieden, zoals een heel land. Daarom staan deze kaarten ook bekend als de Bonnebladen.
1910
Overstap naar het Rijksdriehoeksnet als uitgangspunt voor de kaart op schaal 1:25.000.
1927
De topografische kaarten worden vanaf nu gemaakt op basis van luchtfoto's. Deze foto's worden vanuit een vliegtuig loodrecht naar beneden gemaakt.
1953
Start van de kaartserie op schaal 1:10.000. Vanaf 1962 is deze van heel Nederland beschikbaar.
1975
Eerste proeven met het digitaal maken van topografische kaarten.
1997
De digitale kaart Top10Vector is van heel Nederland beschikbaar. De kaart is op schaal 1:10.000.
2006
Overstap van analoge luchtfoto's naar digitale luchtfoto's als basis voor de topogeografische kaart.
2008
De Top10Vector is doorontwikkeld tot een volwaardig digitaal topografisch product: de Top10NL. Deze kan namelijk in geografische informatiesystemen opgenomen worden. Zo kun je data uit de digitale kaarten halen. De andere kaartschalen volgen. Samen vormen zij de Basisregistratie Topografie (BRT).
2012
Start van het automatisch generaliseren. Dit is een slimme techniek om automatisch de kaartseries op schaal 1:50.000 en 1:100.000 af te leiden uit de kaartserie 1:10.000. In hetzelfde jaar worden alle kaartschalen van de BRT als open data voor iedereen gratis en vrij te gebruiken via PDOK.nl.
2015
Ter gelegenheid van het 200-jarig bestaan van de topografische kaart wordt topotijdreis.nl ontwikkeld. Hiermee kun je met historisch topografische kaarten vanaf 1815 en luchtfoto's vanaf 2006 een reis door de tijd maken.
2016
De BRT wordt vanaf nu jaarlijks bijgewerkt.
2020
Start van automatisch generaliseren van de kaartseries op schaal 1:250.000, 1:500.000 en 1:1.000.000.
2021
Start van de ontwikkeling van BRT.Next. Het doel is de BRT zo geautomatiseerd mogelijk af te leiden uit de BAG (Basisregistratie Adressen en Gebouwen), de BGT (Basisregistratie Grootschalige Topografie) en andere bronnen.
Topografie: onderdeel van de overheid
Op 18 februari 1815 werd het Topographisch Bureau opgericht. Later ging het Bureau verder onder de naam Topografische Dienst en werd het onderdeel van het ministerie van Defensie. In 2004 ging de Topografische Dienst samen met het Kadaster. Hiermee werd jarenlange topografische en kadastrale ervaring en kennis gebundeld in 1 organisatie.
Meer over geschiedenis Kadaster
Benieuwd naar de oorsprong van de naam Kadaster? Of wilt u meer lezen over het Kadaster Bedrijfsmuseum?
Handige links
Video kaarten Haarlemmermeer 1815 tot 2015
De kaarten van de Haarlemmermeer door de tijd heen, vanaf 200 jaar geleden tot nu.