Kwartaalbericht agrarische grondmarkt, 2021 - 2e kwartaal

Landelijk overzicht

De gemiddelde agrarische grondprijs in Nederland is in het tweede kwartaal van 2021 uitgekomen op € 63.500 per ha (figuur 1). Dat is 5,8% lager dan in het eerste kwartaal van 2021, maar vrijwel gelijk aan de gemiddelde grondprijs over heel 2020 van € 63.600 per ha.

Prijzen van bouwland en grasland

Zowel de gemiddelde prijs van bouwland als van grasland daalde in het tweede kwartaal ten opzichte van het eerste kwartaal van 2021. De prijs van bouwland daalde met 6% naar € 69.800 per ha (figuur 1). Dat is bijna 3% onder de gemiddelde prijs over heel 2020 van € 71.800 per ha. De prijs van grasland nam met 5% af tot € 59.600 per ha. Dat is 2% hoger dan de gemiddelde prijs over 2020 van € 58.400 per ha. 

De gemiddelde prijs van snijmaisland was in het tweede kwartaal € 66.800 per ha, nagenoeg gelijk aan de prijs in het voorafgaande kwartaal. De prijs van dit grondgebruik is niet afzonderlijk in figuur 1 opgenomen, maar maakt deel uit van het totaalcijfer van landbouwgrond.

Figuur 1 Prijs (€/ha) onverpacht gras- en bouwland en totaal (gras-, bouw- en maisland samen), 2018Q3-2021Q2 (per kwartaal).

Figuur 1 Prijs (€/ha) onverpacht gras- en bouwland en totaal (gras-, bouw- en maisland samen), 2018Q3-2021Q2 (per kwartaal).
Bron: Kadaster/RVO.nl/Wageningen Economic Research.
Open toegankelijk ods-document met data van Figuur 1.

Grondmobiliteit

In het tweede kwartaal van 2021 is 7.200 ha landbouwgrond verhandeld (figuur 2), 400 ha (ruim 5%) minder dan in hetzelfde kwartaal van 2020. Gemeten over de laatste vier kwartalen (2020Q3 tot en met 2021Q2) is in totaal 31.200 ha grond in andere handen overgegaan. Dat is 1.400 ha (4,7%) meer dan in dezelfde periode een jaar eerder (2019Q3-2020Q2).
De relatieve grondmobiliteit – het verhandeld areaal afgezet tegen het totaal areaal landbouwgrond – over de vier laatste kwartalen bedraagt 1,73%, tegen 1,65% in dezelfde periode het jaar daarvoor.

Figuur 2 Mobiliteit agrarische grond (ha) naar landsdeel, 2018Q3-2021Q2 (per kwartaal)
Figuur 2 Mobiliteit agrarische grond (ha) naar landsdeel, 2018Q3-2021Q2 (per kwartaal)
Bron: Kadaster/RVO.nl/Wageningen Economic Research.

Overzicht Landsdelen

Aan de hand van vier landsdelen wordt een indruk gegeven van de regionale verscheidenheid op de agrarische grondmarkt. Deze landsdelen zijn opgebouwd uit de 14 groepen van landbouwgebieden (zie verantwoording). Landsdeel Zuid kent de hoogste gemiddelde grondprijs (zie figuur 3): in 2020 is deze 14% boven het Nederlandse gemiddelde. Landbouwgrond in landsdeel Noord is over het algemeen het laagst geprijsd; over heel 2020 ligt deze prijs 11% onder het landelijk gemiddelde.

Figuur 3 Prijs (€/ha) onverpacht agrarische grond (gras-, bouw- en maisland samen) naar landsdeel, 2018Q3-2021Q2 (per kwartaal).
Figuur 3 Prijs (€/ha) onverpacht agrarische grond (gras-, bouw- en maisland samen) naar landsdeel, 2018Q3-2021Q2 (per kwartaal).
Bron: Kadaster/RVO.nl/Wageningen Economic Research.

 

Kaart 1 Agrarische grondprijs (€/ha) en mobiliteit (ha) per landsdeel vergeleken met het totale areaal cultuurgrond, 2e kwartaal 2021.
Bron: Kadaster/RVO.nl/Wageningen Economic Research.

Landsdeel Noord

De gemiddelde agrarische grondprijs in landsdeel Noord steeg in het tweede kwartaal van 2021 met 1%: van € 59.300 in het eerste kwartaal van 2021 tot € 59.700 per ha (figuur 3 en kaart 1). Over heel 2020 lag de gemiddelde prijs op € 56.500 per ha.
In de laatste vier kwartalen (2020Q3-2021Q2) is in landsdeel Noord 8.100 ha landbouwgrond verhandeld (figuur 2). Dat is 300 ha (4%) meer dan in dezelfde periode een jaar daarvoor (2019Q3-2020Q2). De relatieve grondmobiliteit over de laatste vier kwartalen bedraagt 1,4% (evenveel als een jaar eerder).

Landsdeel Oost

In landsdeel Oost daalde de gemiddelde agrarische grondprijs in het tweede kwartaal van 2021 met 8%: van € 68.900 (eerste kwartaal 2021) tot € 63.500 per ha (figuur 3 en kaart 1). Over het gehele jaar 2020 lag de gemiddelde grondprijs in Oost op € 63.700 per ha.
In landsdeel Oost is in de afgelopen vier kwartalen (2020Q3-2021Q2) 9.100 ha landbouwgrond verhandeld (figuur 2), een fractie meer (100 ha; 1%) dan het voorgaande jaar (2019Q3-2020Q2). De relatieve grondmobiliteit is met 1,7% gelijk gebleven.

Landsdeel West

In landsdeel West nam de gemiddelde agrarische grondprijs in het tweede kwartaal van 2021 met 12% af ten opzichte van het eerste kwartaal: van € 70.700 naar € 62.000 per ha (figuur 3 en kaart 1). Het jaargemiddelde voor 2020 bedraagt € 63.700 per ha.
De grondmobiliteit in landsdeel West steeg met 3% (figuur 2): van 3.800 ha in de periode 2019Q3-2020Q2 tot 3.900 ha over de laatste vier kwartalen (2020Q3-2021Q2). De relatieve grondmobiliteit over de laatste vier kwartalen bedraagt 1,8%, tegen 1,7% in dezelfde periode het jaar daarvoor.

Landsdeel Zuid

In landsdeel Zuid daalde de gemiddelde agrarische grondprijs in het tweede kwartaal van 2021 met 3% ten opzichte van het eerste kwartaal: van € 75.400 naar € 73.000 per ha (kaart 1 en figuur 3). Over heel 2020 ligt de gemiddelde grondprijs op € 72.400 per ha.
Het verhandeld areaal landbouwgrond is in landsdeel Zuid met 9% gestegen (figuur 2): van 9.300 ha in de periode 2019Q3-2020Q2 tot 10.100 ha over de laatste vier kwartalen (2020Q3-2021Q2). De relatieve grondmobiliteit over de laatste vier kwartalen is uitgekomen op 2,1%, tegen 1,9% in dezelfde periode het jaar daarvoor.

Verantwoording

Agrarische grondprijs

De agrarische grondprijs is de prijs van vrij beschikbare landbouwgrond gekocht door agrariërs. Aan de basis van de berekening van de grondprijs staan de transacties in het eigendomsregister van het Kadaster, aangevuld met informatie over de agrarische sector. Voor het bepalen van de agrarische grondprijs zijn de verhandelde percelen op de volgende kenmerken geselecteerd:

  • koper heeft een landbouwbedrijf
  • grasland, bouwland, snijmais
  • soort overdracht is koop-verkoop
  • zakelijk recht is volle eigendom
  • geen opstallen
  • geen reguliere pachtovereenkomst of erfpacht
  • geen familierelatie
  • oppervlak perceel groter dan 0,25 ha
  • de koopsom is groter dan € 1,-

Verhandelde percelen met extreem hoge en lage prijzen zijn volgens een statistische methodiek uitgesloten.

Agrarische grondmobiliteit

De agrarische grondmobiliteit – het verhandelde areaal landbouwgrond – geeft aan hoeveel agrarische grond is verhandeld op de vrije markt. Aan de basis van de berekening van de grondmobiliteit staan de transacties in het eigendomsregister van het Kadaster, aangevuld met informatie over de agrarische sector. Voor het bepalen van de agrarische grondmobiliteit zijn de verhandelde percelen op de volgende kenmerken geselecteerd:

  • grasland, bouwland, snijmais, bollenland, boomkwekerij, fruitteelt en overig tuinland
  • soort overdracht is koop-verkoop
  • zakelijk recht is volle eigendom
  • geen familierelatie
  • oppervlak perceel groter dan 0,25 hectare
  • de koopsom is groter dan € 1,-

Landsdelen

De 4 landsdelen in kaart 1 en figuur 3 zijn opgebouwd uit de 14 groepen van landbouwgebieden:

  • Landsdeel Noord: Bouwhoek en Hogeland, Veenkoloniën en Oldambt en Noordelijk Weidegebied
  • Landsdeel Oost: Oostelijk Veehouderijgebied, Centraal Veehouderijgebied, IJsselmeerpolders en Rivierengebied
  • Landsdeel West: Westelijk Holland, Waterland en Droogmakerijen, Hollands/Utrechts Weidegebied
  • Landsdeel Zuid: Zuidwestelijk Akkerbouwgebied, Zuidwest-Brabant, Zuidelijk Veehouderijgebied en Zuid-Limburg

Over het kwartaalbericht

Dit kwartaalbericht is een samenwerking van Wageningen Economic Research en het Kadaster.  

Logo van Wageningen University & Research.Logo van het Kadaster