Kwartaalbericht agrarische grondmarkt, 2019 - 3e kwartaal

Landelijk overzicht

De gemiddelde agrarische grondprijs in Nederland is na de dalingen in het eerste halfjaar van 2019 gestegen (figuur 1): van € 58.200 per ha in het tweede kwartaal naar € 62.200 per ha in het 3e kwartaal (+6,9%). Deze prijs is 2,1% hoger dan de prijs van € 60.900 per ha over heel 2018.

Prijzen van bouwland en grasland

De hogere agrarische grondprijs is te danken aan de prijsstijging van bouw- en snijmaisland. De gemiddelde prijs van bouwland is in het 3e kwartaal van 2019 met 12% toegenomen tot € 73.700 (figuur 1); dat is 7% boven de gemiddelde prijs in 2018 (€ 68.900 per ha). De gemiddelde prijs van snijmaisland is in het 3e kwartaal van 2019 ook met 12% gestegen, tot € 68.000 per ha. De prijs van dit grondgebruik is niet afzonderlijk in figuur 1 opgenomen, maar onderdeel van het totaalcijfer van landbouwgrond.

De gemiddelde prijs van grasland is in het 3e kwartaal van 2019 met € 54.500 per ha praktisch gelijk aan die in het tweede kwartaal. In vergelijking met de gemiddelde prijs over heel 2018 (€ 56.000 per ha) is de prijs bijna 3% lager uitgekomen. 

Kwartaalbericht agrarische grondmarkt, 2019 - 3e kwartaal

Figuur 1 Prijs (€/ha) onverpacht gras- en bouwland en totaal (gras-, bouw- en maisland samen), 2016Q4-2019Q3 (per kwartaal). Kunt u deze afbeelding niet bekijken? Neem contact op met de klantenservice op telefoonnummer 088-183 22 00 of via het contactformulier. Zij zijn u op werkdagen van 09.00 tot 17.00 uur graag van dienst.

Figuur 1 Prijs (€/ha) onverpacht gras- en bouwland en totaal (gras-, bouw- en maisland samen), 2016Q4-2019Q3 (per kwartaal).
Bron: Kadaster/RVO.nl/Wageningen Economic Research.

Grondmobiliteit

In het 3e kwartaal van 2019 is 12% minder grond verhandeld dan in hetzelfde kwartaal een jaar daarvoor, respectievelijk 4.600 ha en 5.200 ha. Gemeten over de laatste vier kwartalen (2018Q4 tot en met 2019Q3) is in totaal 31.300 ha grond in andere handen overgegaan, 10% minder dan de 34.800 ha in dezelfde periode een jaar eerder (2017Q4-2018Q3). De relatieve grondmobiliteit – het verhandeld areaal afgezet tegen het totaal areaal landbouwgrond – over de vier laatste kwartalen bedraagt 1,8% (tegen 2,0% een jaar eerder).

Een vergelijking van de grondmobiliteit met die in het voorgaande kwartaal is niet zinvol door het seizoenpatroon met weinig transacties in het 3e kwartaal.

Figuur 2 Grondmobiliteit (ha) agrarische grond naar landsdeel, 2016Q4-2019Q3 (per kwartaal). Kunt u deze afbeelding niet bekijken? Neem contact op met de klantenservice op telefoonnummer 088-183 22 00 of via het contactformulier. Zij zijn u op werkdagen van 09.00 tot 17.00 uur graag van dienst. Kunt u deze afbeelding niet bekijken? Neem contact op met de klantenservice op telefoonnummer 088-183 22 00 of via het contactformulier. Zij zijn u op werkdagen van 09.00 tot 17.00 uur graag van dienst.

Figuur 2 Grondmobiliteit (ha) agrarische grond naar landsdeel, 2016Q4-2019Q3 (per kwartaal)
Bron: Kadaster/RVO.nl/Wageningen Economic Research.

Overzicht Landsdelen

Aan de hand van vier landsdelen wordt een indruk gegeven van de regionale verscheidenheid op de agrarische grondmarkt. Deze landsdelen zijn opgebouwd uit de 14 groepen van landbouwgebieden (zie verantwoording). Landsdeel Zuid kent meestal de hoogste gemiddelde grondprijs (zie figuur 3); in 2018 lag deze 16% boven het Nederlandse gemiddelde. Landbouwgrond in landsdeel Noord is het laagst geprijsd; in 2018 lag deze 12% onder het landelijk gemiddelde.

Kaart 1 Agrarische grondprijs (€/ha) en mobiliteit (ha) per landsdeel vergeleken met het totale areaal cultuurgrond, 3e kwartaal 2019. Kunt u deze afbeelding niet bekijken? Neem contact op met de klantenservice op telefoonnummer 088-183 22 00 of via het contactformulier. Zij zijn u op werkdagen van 09.00 tot 17.00 uur graag van dienst.

Kaart 1 Agrarische grondprijs (€/ha) en mobiliteit (ha) per landsdeel vergeleken met het totale areaal cultuurgrond, 3e kwartaal 2019
Bron: Kadaster/RVO.nl/Wageningen Economic Research.

Landsdeel Noord

De gemiddelde agrarische grondprijs in landsdeel Noord is in het 3e kwartaal van 2019 met 9% gestegen: van € 49.100 in het tweede kwartaal van 2019 tot € 53.700 per ha (kaart 1 en figuur 3). Over heel 2018 is de gemiddelde prijs uitgekomen op € 53.700.

In de laatste vier kwartalen (2018Q4-2019Q3) is in landsdeel Noord 7.700 ha landbouwgrond verhandeld (figuur 2). Dat is 1.300 ha (14%) minder dan in dezelfde periode een jaar daarvoor (2017Q4-2018Q3). De relatieve grondmobiliteit is gedaald van 1,6% naar 1,4%.

Landsdeel Oost

In landsdeel Oost is de gemiddelde agrarische grondprijs in het 3e kwartaal van 2019 met 11% toegenomen: van € 61.100 (2e kwartaal 2019) tot € 67.900 per ha (kaart 1 en figuur 3). Over het gehele jaar 2018 kwam de grondprijs in Oost uit op € 61.700 per ha.

In landsdeel Oost is in de afgelopen vier kwartalen (2018Q4-2019Q3) 8.600 ha landbouwgrond verhandeld (figuur 2), een afname van 2.400 ha (22%) in vergelijking met een jaar eerder (2017Q4-2018Q3). De relatieve grondmobiliteit is gezakt van 2,0% naar 1,6%.

Figuur 3 Prijs (€/ha) onverpacht agrarische grond (gras-, bouw- en maisland samen) naar landsdeel, 2016Q4-2019Q3 (per kwartaal). Kunt u deze afbeelding niet bekijken? Neem contact op met de klantenservice op telefoonnummer 088-183 22 00 of via het contactformulier. Zij zijn u op werkdagen van 09.00 tot 17.00 uur graag van dienst.

Figuur 3 Prijs (€/ha) onverpacht agrarische grond (gras-, bouw- en maisland samen) naar landsdeel, 2016Q4-2019Q3 (per kwartaal)
Bron: Kadaster/RVO.nl/Wageningen Economic Research.

Landsdeel West

In landsdeel West is de gemiddelde agrarische grondprijs in het 3e kwartaal van 2019 met 14% gedaald: van € 59.600 (tweede kwartaal 2019) tot € 51.200 per ha (kaart 1 en figuur 3). Het jaargemiddelde voor 2018 bedraagt € 57.500 per ha.

De grondmobiliteit is in landsdeel West met 24% afgenomen (figuur 2): van 5.100 ha in de periode 2017Q4-2018Q3 tot 3.900 ha over de laatste vier kwartalen (2018Q4-2019Q3). De relatieve grondmobiliteit nam af van 2,4% naar 1,9%.

Landsdeel Zuid

In landsdeel Zuid is de gemiddelde agrarische grondprijs in het 3e kwartaal van 2019 met 6% gestegen: van € 67.900 (tweede kwartaal 2019) tot € 71.900 per ha (kaart 1 en figuur 3). Over heel 2018 ligt de gemiddelde grondprijs op € 70.600 per ha.

Het verhandeld areaal landbouwgrond is in landsdeel Zuid 14% gestegen (figuur 2): van 9.700 ha in de periode 2017Q4-2018Q3 tot 11.100 ha over de laatste vier kwartalen (2018Q4-2019Q3). De relatieve grondmobiliteit is toegenomen van 2,1% naar 2,4%.

Verantwoording

Agrarische grondprijs

De agrarische grondprijs is de prijs van vrij beschikbare landbouwgrond gekocht door agrariërs. Aan de basis van de berekening van de grondprijs staan de transacties in het eigendomsregister van het Kadaster, aangevuld met informatie over de agrarische sector. Voor het bepalen van de agrarische grondprijs zijn de verhandelde percelen op de volgende kenmerken geselecteerd:

  • koper heeft een landbouwbedrijf
  • grasland, bouwland, snijmais
  • soort overdracht is koop-verkoop
  • zakelijk recht is volle eigendom
  • geen opstallen
  • geen reguliere pachtovereenkomst of erfpacht
  • geen familierelatie
  • oppervlak perceel groter dan 0,25 ha
  • de koopsom is groter dan € 1,-

Verhandelde percelen met extreem hoge en lage prijzen zijn volgens een statistische methodiek uitgesloten.

Agrarische grondmobiliteit

De agrarische grondmobiliteit – het verhandelde areaal landbouwgrond – geeft aan hoeveel agrarische grond is verhandeld op de vrije markt. Aan de basis van de berekening van de grondmobiliteit staan de transacties in het eigendomsregister van het Kadaster, aangevuld met informatie over de agrarische sector. Voor het bepalen van de agrarische grondmobiliteit zijn de verhandelde percelen op de volgende kenmerken geselecteerd:

  • grasland, bouwland, snijmais, bollenland, boomkwekerij, fruitteelt en overig tuinland
  • soort overdracht is koop-verkoop
  • zakelijk recht is volle eigendom
  • geen familierelatie
  • oppervlak perceel groter dan 0,25 hectare
  • de koopsom is groter dan € 1,-

Landsdelen

De vier landsdelen in kaart 1 en figuur 3 zijn opgebouwd uit de 14 groepen van landbouwgebieden:

  • Landsdeel Noord: Bouwhoek en Hogeland, Veenkoloniën en Oldambt en Noordelijk Weidegebied
  • Landsdeel Oost: Oostelijk Veehouderijgebied, Centraal Veehouderijgebied, IJsselmeerpolders en Rivierengebied
  • Landsdeel West: Westelijk Holland, Waterland en Droogmakerijen, Hollands/Utrechts Weidegebied
  • Landsdeel Zuid: Zuidwestelijk Akkerbouwgebied, Zuidwest-Brabant, Zuidelijk Veehouderijgebied en Zuid-Limburg

Over het kwartaalbericht

Dit kwartaalbericht is een samenwerking van Wageningen Economic Research en het Kadaster.  

Meer kwartaalberichten en contactgegevens vindt u op de pagina Kwartaalberichten agrarische grondmarkt.

Logo van Wageningen University & Research.Logo van het Kadaster