Kwartaalbericht agrarische grondmarkt, 2019 - 1e kwartaal

Landelijk overzicht

De gemiddelde agrarische grondprijs in Nederland is in het 1e kwartaal van 2019 uitgekomen op € 63.000 per ha. Dat is 3,4% lager dan de prijs van € 65.200 in het 4e kwartaal van 2018 (figuur 1), maar 3,4% hoger dan de gemiddelde prijs van € 60.900 per ha over heel 2018. 

Prijzen van bouwland en grasland

De gemiddelde prijs van grasland is in het 1e kwartaal van 2019 met bijna 3% afgenomen: van € 59.700 (4e kwartaal 2018) tot € 58.100 per ha (figuur 1). Die prijs is 4% hoger dan de gemiddelde prijs van € 56.000 per ha over heel 2018. 

Ook de gemiddelde prijs van bouwland is in het 1e kwartaal van 2019 lager dan in het 4e kwartaal van 2018: € 72.000 per ha tegen € 73.800, een afname van ruim 2%. Afgezet tegen heel 2018 – gemiddeld € 68.900 per ha – ligt de gemiddelde prijs van bouwland in het 1e kwartaal ruim 4% hoger. De gemiddelde prijs van snijmaisland is in het 1e kwartaal met bijna 4% gedaald tot € 63.200 per ha. Dit grondgebruik is niet afzonderlijk in figuur 1 opgenomen, maar is onderdeel van het totaalcijfer van landbouwgrond.

Kwartaalbericht agrarische grondmarkt, 2019 - 1e kwartaal

Figuur 1. Prijs (€/ha) onverpacht gras- en bouwland en totaal (gras-, bouw- en maisland samen), 2016Q2 -2019Q1 (per kwartaal). Er is een piek te zien bij Bouwland in 2017-Q3.

Figuur 1. Prijs (€/ha) onverpacht gras- en bouwland en totaal (gras-, bouw- en maisland samen), 2016Q2 -2019Q1 (per kwartaal)
Bron: Kadaster/RVO.nl/Wageningen Economic Research.

Grondmobiliteit

In het 1e kwartaal van 2019 is 18% minder grond verhandeld dan in hetzelfde kwartaal een jaar daarvoor, respectievelijk 8.100 ha en 9.900 ha. Gemeten over de laatste 4 kwartalen (2018Q2 tot en met 2019Q1) is in totaal 33.900 ha grond in andere handen overgegaan, dat is 4% minder dan de 35.300 ha in dezelfde periode een jaar eerder (2017Q2-2018Q1). De relatieve grondmobiliteit – het verhandeld areaal afgezet tegen het totaal areaal landbouwgrond – over de 4 laatste kwartalen bedraagt 1,9%.

Een vergelijking van de grondmobiliteit met die in het voorgaande kwartaal is niet zinvol door het seizoenspatroon met weinig transacties in het 3e kwartaal.

Figuur 2 Grondmobiliteit (ha) agrarische grond in Nederland, 2016Q2-2019Q1 (per kwartaal). Kunt u deze afbeelding niet bekijken? Neem contact op met de klantenservice op telefoonnummer 088-183 22 00. Zij zijn u op werkdagen van 09.00 tot 17.00 uur graag van dienst.

Figuur 2. Grondmobiliteit (ha) agrarische grond in Nederland, 2016Q2-2019Q1 (per kwartaal)
Bron: Kadaster/RVO.nl/Wageningen Economic Research.

Overzicht Landsdelen

Aan de hand van 4 landsdelen wordt een indruk gegeven van de regionale verscheidenheid in de agrarische grondmarkt. Deze landsdelen zijn opgebouwd uit de 14 groepen van landbouwgebieden (zie verantwoording). Landsdeel Zuid kent meestal de hoogste gemiddelde grondprijs (zie figuur 3), in 2018 lag deze 16% boven het Nederlandse gemiddelde. Landbouwgrond in landsdeel Noord is het laagst geprijsd; in 2018 lag deze 12% onder het landelijk gemiddelde.

Kaart 1. Agrarische grondprijs (€/ha) en mobiliteit (ha) per landsdeel vergeleken met het totale areaal cultuurgrond, 1e kwartaal 2019. Kunt u deze afbeelding niet bekijken? Neem contact op met de klantenservice op telefoonnummer 088-183 22 00. Zij zijn u op werkdagen van 09.00 tot 17.00 uur graag van dienst.

 

Kaart 1. Agrarische grondprijs (€/ha) en mobiliteit (ha) per landsdeel vergeleken met het totale areaal cultuurgrond, 1e kwartaal 2019
Bron: Kadaster/RVO.nl/Wageningen Economic Research.

Landsdeel Noord

De gemiddelde agrarische grondprijs in landsdeel Noord is in het 1e kwartaal van 2019 met 2% gestegen: van €55.000 in het 4e kwartaal van 2018 tot € 55.900 per ha (kaart 1 en figuur 3). Over heel 2018 komt de gemiddelde prijs uit op €53.700.

In de laatste 4 kwartalen (2018Q2-2019Q1) is in landsdeel Noord 8.500 ha landbouwgrond verhandeld (figuur 2). Dat is 1.000 ha (11%) minder dan in dezelfde periode een jaar daarvoor (2017Q2-2018Q1). De relatieve grondmobiliteit over de laatste 4 kwartalen bedraagt 1,5% (tegen 1,7% een jaar eerder).

Landsdeel Oost

In landsdeel Oost is de gemiddelde agrarische grondprijs in het 1e kwartaal van 2019 met 3% gedaald: van € 65.200 (4e kwartaal 2018) tot € 63.400 per ha (kaart 1 en figuur 3). Over het gehele jaar 2018 komt de grondprijs in Oost uit op € 61.700 per ha.

In landsdeel Oost is in de afgelopen 4 kwartalen (2018Q2-2019Q1) 9.800 ha landbouwgrond verhandeld (figuur 2), een afname van 900 ha (8%) in vergelijking met een jaar eerder (2017Q2-2018Q1). De relatieve grondmobiliteit is gezakt van 2,0% tot 1,8%.

Figuur 3 Prijs (€/ha) onverpacht agrarische grond (gras-, bouw- en maisland samen) naar landsdeel 2016Q2-2018Q1 (per kwartaal). Kunt u deze afbeelding niet bekijken? Neem contact op met de klantenservice op telefoonnummer 088-183 22 00. Zij zijn u op werkdagen van 09.00 tot 17.00 uur graag van dienst.

Figuur 3. Prijs (€/ha) onverpacht agrarische grond (gras-, bouw- en maisland samen) naar landsdeel 2016Q2-2018Q1 (per kwartaal)
Bron: Kadaster/RVO.nl/Wageningen Economic Research.

Landsdeel West

In landsdeel West is de gemiddelde agrarische grondprijs in het 1e kwartaal van 2019 met 7% afgenomen: van € 64.100 (4e kwartaal 2018) tot € 59.300 per ha (kaart 1 en figuur 3). Het jaargemiddelde voor 2018 bedraagt € 57.500 per ha.

De grondmobiliteit is in landsdeel West met 4% toegenomen (figuur 2): van 4.500 ha in de periode 2017Q2-2018Q1 tot 4.700 ha over de laatste 4 kwartalen (2018Q2-2019Q1). De relatieve grondmobiliteit over de laatste 4 kwartalen komt uit op 2,2%.

Landsdeel Zuid

In landsdeel Zuid is de gemiddelde agrarische grondprijs in het 1e kwartaal van 2019 licht gedaald (-1%): van € 73.000 (4e kwartaal 2018) tot € 72.300 per ha (kaart 1 en figuur 3). Over heel 2018 ligt de gemiddelde grondprijs op € 70.600 per ha.

Het verhandeld areaal landbouwgrond is in landsdeel Zuid 2% gestegen (figuur 2): van 10.700 ha in de periode 2017Q2-2018Q1 tot 10.900 ha over de laatste 4 kwartalen (2018Q2-2019Q1). De relatieve grondmobiliteit over de laatste 4 kwartalen komt uit op 2,3%.

Verantwoording

Agrarische grondprijs

De agrarische grondprijs is de prijs van vrij beschikbare landbouwgrond gekocht door agrariërs. Aan de basis van de berekening van de grondprijs staan de transacties in het eigendomsregister van het Kadaster, aangevuld met informatie over de agrarische sector. Voor het bepalen van de agrarische grondprijs zijn de verhandelde percelen op de volgende kenmerken geselecteerd:

  • koper heeft een landbouwbedrijf
  • grasland, bouwland, snijmaïs
  • soort overdracht is koop-verkoop
  • zakelijk recht is volle eigendom
  • geen opstallen
  • geen reguliere pachtovereenkomst of erfpacht
  • geen familierelatie
  • oppervlak perceel groter dan 0,25 ha
  • de koopsom is groter dan € 1,-

Verhandelde percelen met extreem hoge en lage prijzen zijn volgens een statistische methodiek uitgesloten.

Agrarische grondmobiliteit

De agrarische grondmobiliteit – het verhandelde areaal landbouwgrond – geeft aan hoeveel agrarische grond is verhandeld op de vrije markt. Aan de basis van de berekening van de grondmobiliteit staan de transacties in het eigendomsregister van het Kadaster, aangevuld met informatie over de agrarische sector. Voor het bepalen van de agrarische grondmobiliteit zijn de verhandelde percelen op de volgende kenmerken geselecteerd:

  • grasland, bouwland, snijmaïs, bollenland, boomkwekerij, fruitteelt en overig tuinland
  • soort overdracht is koop-verkoop
  • zakelijk recht is volle eigendom
  • geen familierelatie
  • oppervlak perceel groter dan 0,25 hectare
  • de koopsom is groter dan € 1,-

Landsdelen

De 4 landsdelen in kaart 1 en figuur 3 zijn opgebouwd uit de 14 groepen van landbouwgebieden:

  • Landsdeel Noord: Bouwhoek en Hogeland, Veenkoloniën en Oldambt en Noordelijk Weidegebied
  • Landsdeel Oost: Oostelijk Veehouderijgebied, Centraal Veehouderijgebied, IJsselmeerpolders en Rivierengebied
  • Landsdeel West: Westelijk Holland, Waterland en Droogmakerijen, Hollands/Utrechts Weidegebied
  • Landsdeel Zuid: Zuidwestelijk Akkerbouwgebied, Zuidwest-Brabant, Zuidelijk Veehouderijgebied en Zuid-Limburg

Over het kwartaalbericht

Dit kwartaalbericht is een samenwerking van Wageningen Economic Research en het Kadaster.  

Meer kwartaalberichten en contactgegevens vindt u op de pagina Kwartaalberichten agrarische grondmarkt.

Logo van Wageningen University & Research.Logo van het Kadaster